«گفتوگو» و «مناظره» در میان روشهای بشری، یکی از اصلی ترین راه های آگاه سازی دیگران از حقیقت است. اما باید بدانیم این کار، کار هر کسی نیست! لذا در جلسه اول بحث وهابیت، به صورت مختصر ابعاد مختلف آداب مناظره و گفتگو را از دریچه روایات روشن میکنم؛ ان شاء الله.
بحث را در دو محور اصلی پیگیری میکنیم و در نهایت هم آفات گفتگو را به عنوان تکمیل کننده بحث بیان میکنیم.
«گفتوگو» و «مناظره» در میان روشهای بشری، یکی از اصلی ترین راه های آگاه سازی دیگران از حقیقت است. اما باید بدانیم این کار، کار هر کسی نیست! لذا در جلسه اول بحث وهابیت، به صورت مختصر ابعاد مختلف آداب مناظره و گفتگو را از دریچه روایات روشن میکنم؛ ان شاء الله.
بحث را در دو محور اصلی پیگیری میکنیم و در نهایت هم آفات گفتگو را به عنوان تکمیل کننده بحث بیان میکنیم.
الف. مناظره باید فنّی باشد
۱- راوی میگوید:
قُلْتُ لِأَبِی عَبْدِ اللَّهِ: بَلَغَنِی أَنَّکَ کَرِهْتَ مُنَاظَرَهَ النَّاسِ؟ فَقَالَ: أَمَّا کَلَامُ مِثْلِکَ فَلَا یُکْرَهُ مَنْ إِذَا طَارَ یُحْسِنُ أَنْ یَقَعَ وَ إِنْ وَقَعَ یُحْسِنُ أَنْ یَطِیرَ فَمَنْ کَانَ هَکَذَا لَا نَکْرَهُه.[۱]
به امام صادق علیه السلام عرض کردم: شنیدم از گفتگوی ما با مردم ناخشنودی و مناظره را نمیپسندی؟ امام فرمود: از سخن گفتن امثال تو ناخشنود نیستم؛ انسانهایی که اگر بال گسترند، خوش مینشینند و اگر بنشینند، نیک اوج میگیرند. گفتوگوی چنین افرادی را ناخوش نمیدارم.
ب. مناظره باید با رعایت آداب باشد
درست است که گفتم یک مناظره شبیه میدان جنگ است! اما باید بدانیم که در هر حال مناظره هم آدابی دارد، درست مانند جنگ که آن هم دارای آداب است. این آداب هم در روایات ما به خوبی منعکس شده است.
از رسول خدا صلی الله علیه و آله نقل شده که فرمودند:
خذ الحکمه ولایضرک من أیّ وعاء خرجت.[۳]
حکمت را فراگیر و این که از کجا بیرون آمده به تو آسیبی نمیرساند.
همچنین از امام علی علیه السلام نقل شده که فرمودند:
لاتنظر إلی من قال وانظر إلی ماقال.[۴]
به گوینده منگر، بلکه به آنچه گفت بنگر.